طب سوزنی
طب سوزنی فرآیند قرار دادن ماهرانه سوزن های بسیار نازک در نقاط مختلف بدن است ، تا درد را تسکین دهد یا به عنوان راهی درمانی به کار گرفته شود. کلمه acupuncture به معنی طب سوزنی از دو قسمت ریشه لاتین : acuبه معنی سوزن و punctureبه معنی سوراخ کردن با سوزن یا شی نوک تیز ، گرفته شده است . طبق طب سنتی چینی ، نقاط مورد نظر در طب سوزنی هم راستا با کانال هایی هستند که "چی" (انرژی زندگی) در آن ها جاریست.
تاریخچه
قدمت وسابقه طب سوزنی به بیش از 4000 سال پیش و به کشور چین باز می گردد.جراحات وخیم بعضی از سربازان که در جنگ با تیر یا سر نیزه زخمی شده بودند ، معالجه شد ، در حالی که غیر قابل علاج می نمود. در این مورد اختلافات بسیاری وجود دارد .کاربرد طب سوزنی در چین به دوران پارینه سنگی ، توسط سنگ های تیز و صیقل داده شده ، بر می گردد.
در 1963 یک سنگ صیقلی در روستای دوالون در مغولستان باعث کشیده شدن ریشه های طب سوزنی به دوران نو سنگی شد. تصویر نگاره ها و نقاشی های یافت شده ، به دوران حکومت شانگ (1100- 1600 قبل از میلاد ) باز می گردد که نشان دهنده این بود که طب سوزنی همراه با ماساژ سنتی چینی به کار می رفت. علی رغم پیشرفت در فلز شناسی طی قرن ها ، تا قرن دوم پیش از میلاد و در زمان سلسله هان ، سوزن های استخوانی و سنگی به جای نوع فلزی استفاده می شد.
نظریه سنتی
طب سنتی چینیاز نظر طب سوزنی در بدن هرموجود زنده دو نوع انرژی جریان دارد : انرژی یین (yin) و انرژی یانگ (yang). تا زمانی که بین این دو انرژی و جریان آن ها تعادل برقرار باشد انسان از سلامت کامل برخوردار است و هر آینه تعادل این دو انرژی تحت تاثیر عوامل خارجی (فشار روحی ، تغذیه بد ، عدم فعالیت و..) مختل شود، انسان دچار بیماری می شود.
تحریک مناسب نقاط خاص در بدن به وسیله سوزن های مخصوص و بسیار ظریف می تواند تعادل جریان انرژی را در بدن بر قرار کرده که در اصل موجب ایجاد یک تعادل کلی در انرژی چی موجود در سراسر بدن فرد می شود و با تعادل انرژی ، سلامت روحی و جسمی پدید می آید.
نقاط طب سوزنی و کانال ها
متون کلاسیک بیشتر نقاط اصلی طب سوزنی را روی دوازده کانال اصلی و دو تا از هشت کانال اضافی ، برای کل چهارده " شبکه " که چی وخون جریان دارد، تعریف می کند. دیگر نقاط که روی این چهارده مدار واقع نیستند نیز سوزن می خورند. دردهای موضعی با سوزن زدن نقاط دردناک در مناطق " آشی " که گفته می شود مکانیست که مسیرچی یا خون مسدود می شود ، درمان می گردد.
رویکرد درمان سنتی چیناگرچه TCM بیشتر بر عدم تعادل انرژی استواراست تا معالجات پزشکی ، کاربران آشنا به هر دو سیستم (پزشکی مدرن و طب سوزنی ) ارتباط بین هر دو را پیشنهاد می کنند. یک الگوی TCM مبتنی بر عدم توازن ، ممکن است در بخش خاصی از معالجات پزشکی مدرن نیز باز تاب داشته باشد: بنابر این نمونه کمبود "چی" در طحال می تواند بیان گر همان خستگی مزمن ، اسهال یا افتادگی رحم باشد. علاوه بر این ، تعدادی از بیمارانی که یک معالجه در پزشکی مدرن برای آن ها تجویز شده ، ممکن است الگوهای TCM متفاوتی داشته باشند. این نکات در کلمات قصار TCM بدین گونه خلاصه می شود : " یک بیماری ، چندین درمان . یک درمان ، چندین بیماری ".
به صورت طبقه بندی شده ، می توان گفت : در کاربرد بالینی ، طب سوزنی به صورت بسیار واضحی فردی بوده و بر اساس ساخت فلسفی و برداشت های انتزاعی و شهودیست که توسط تحقیقات علمی کنترل نمی گردد.
کاربرد بالینی
امروزه بیشتر متخصصان طب سوزنی از سوزنهای استیل ضد زنگ یک بار مصرف استفاده می کنند که قطر آن ها بین 0.18 تا 0.51 میلی متر است و با اکسید اتیلن استریل می شود. این سوزن ها از سوزن های تزریق زیر پوستی که باید برای تزریق خالی باشند، بسیار نازکتر بوده و در نتیجه درد کمتری را ناشی می شوند. یک سوم بالای این سوزن ها با غشاء ضخیم تری (معمولا برنز) یا پلاستیک پوشانده می شوند تا محکم بایستند و متخصص طب سوزنی بتواند به راحتی آن ها را در دست بگیرد. اندازه سوزن ها استفاده شده و عمق قرارگیری آن ها به متد طب سوزنی که در حال استفاده شدن است بستگی دارد.مثالی از درمان به روش طب سوزنیدر پزشکی مدرن ، سر دردهای عروقی (نوعی که با تپش رگ ها در شقیقه ها همراه است) معمولا با تجویز مسکن هایی نظیر آسپرین و/یا استفاده از واسطه هایی نظیر مشتقات ویتامین B (نیاسین) برای گشودن رگ های خونی بیماردر سر ، درمان می گردد. اما در طب سوزنی درمان رایج برای این بیماری تحریک کردن نقاط حساس که به طور عمده در مرکز شبکه میان شست و انگشت اشاره بیمارقرارگرفته ، می باشد که نقاط "هو گو" نامیده می شود. این نقاط طبق نظریه طب سوزنی به عنوان "هدف سر و صورت " در نظر گرفته می شوند که مهمترین نقاط در مورد بیماری های سر و صورت محسوب می شود.